Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej mieszczące się w zabytkowym budynku przy ul. Lubiejewskiej 158 w Ostrowi Mazowieckiej wybudowanym przez Niemców w latach 1940 – 1941, jako spichlerz dla potrzeb zabezpieczenia frontu wschodniego, rozpoczęło swoją działalność od 14 grudnia 2013r. kiedy to otwarto pierwszą salę muzealną o historii Garnizonu w Komorowie i Ziemi Ostrowskiej. W kolejnych miesiącach właściciel muzeum Pan Zbigniew Banaszek rozwijał dalej tę placówkę rozszerzając zarówno zakres przedstawianych eksponatów jak i powierzchnię obiektu.
Dziś Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej w Ostrowi Mazowieckiej ujęte na liście Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP stało się piękną, coraz chętniej odwiedzaną i rozwijającą się w centrum kresowe (hotel, restauracja z kuchnią kresową) placówką. Udało się zebrać grono pasjonatów historii, którzy wspólnie tworzą wielkie dzieło krzewienia polskości. To tu znajduje się kilkadziesiąt tysięcy dokumentów, zdjęć, pocztówek, książek i pamiątek rodzinnych po Horbaczewskich i Jastrzembskich z Grodna. Najcenniejszymi z nich są: Statut Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1744 r., jedyna na świecie Odezwa Polskiej Rady Naczelnej Ziemi Grodzieńskiej do Marszałka Piłsudskiego o przyłączenie Grodna do II RP z 1918r. i wiele innych starych dokumentów.
Największa tego typu placówka w Polsce
Według oceny Federacji Organizacji Kresowych Muzeum w Ostrowi Mazowieckiej jest największą tego typu placówką w Polsce. Aktualnie w muzeum można obejrzeć:
1. Historię Garnizonu Ostrowi Mazowieckiej w tym Szkoły Podchorążych Piechoty i 18.Pułku Artylerii Lekkiej,
2. Pamiątki i eksponaty z Powstania Styczniowego na ziemi ostrowskiej,
3. Różne pamiątki i eksponaty dotyczące II Wojny światowej w tym Armii Krajowej, a w szczególności Obwodu AK „Opocznik” z Ostrowi Mazowieckiej,
4. Pamiątki rodzinne o rotmistrzu Witoldzie Pileckim,
5. Eksponaty związane z polskim szkolnictwem wojskowym okresu 1918 – 1939,
6. Pamiątki o Ostrowi Mazowieckiej,
7. Umundurowanie wojskowe z różnych wieków (pokazane na manekinach),
8. Pamiątki dotyczące Korpusu Ochrony Pogranicza,
9. Oryginały i kopie starodruków oraz stare dokumenty, pocztówki i gazety,
10. Zbiory odznaczeń wojskowych z okresu I i II Rzeczypospolitej, PRL-u i aktualne,
11. Historię Kresów Wschodnich w obrazach, rycinach, fotografiach i starych dokumentach,
12. Ciekawostki budowlane z lat 40 dotyczące architektury budynku muzealnego,
13. Broń i amunicję ostatnich wieków,
14. Pamiątki dotyczące kolejnictwa (obok muzeum znajduje się dawna już nie funkcjonująca stacja kolejowa Ostrów Mazowiecka)
15. Opis cmentarzy polskich znajdujących się poza granicami kraju w tym symboliczne prochy z miejsc zagłady katyńskiej,
16. Sporo innych eksponatów i pamiątek z różnych dziedzin.
W Muzeum są eksponowane własne wystawy planszowe w tematach:
1. „Słup Granitowy Armii Polskiej – Szkoła Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej – Komorowie” (nagrodzona za zajęcie III miejsca w X edycji konkursu „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba”,
2. „Rotmistrz Witold Pilecki – Polak, Mąż, Ojciec, Bohater”,
3. „Przechodniu Powiedz Polsce – Polskie Cmentarze Wojenne na Wschodzie i Zachodzie”,
4. „Sowiecka Agresja 17 września 1939r. na Ziemiach Polski Północno – Wschodniej” opracowana przez Oddział IPN w Białymstoku.
5. „Ukraińskie ludobójstwo w latach 1934 – 1948”,
6. „Kresy Wschodnie – raj utracony”,
7. „Ostrów Mazowiecka na starych zdjęciach i widokówkach”,
8. Akcja Burza na ziemiach powiatu ostrowskiego – przygotowana do wykonania.
W Mińsku Białoruskim eksponowana była wystawa kilkuset pocztówek, zdjęć i dokumentów obrazujących życie codzienne mieszkańców na terenach dzisiejszej Zachodniej Białorusi (polskich kresach) w latach 1921 – 1939, która w 2017 roku była wystawiana w Muzeum w Nieświeżu – dawnym pałacu Radziwiłów.
Opracowana przez nasze Muzeum z naszych zbiorów wystawa planszowa o Rotmistrzu Pileckim była eksponowana w Muzeum Regionalnym w Kozienicach, Bełchatowie i Mińsku Mazowieckim, w Akademii Sztuki Wojennej w Rembertowie, w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie, w Akademii Wojsk Lądowych we Wrocławiu, w Makowie Mazowieckim, Przasnyszu, Czyżewie oraz w gminach powiatu ostrowskiego, w szkołach i domach kultury.
Żywe lekcje historii
W muzeum realizowane są też żywe lekcje historii na poziomie podstawowym i ponad podstawowym z tematów: Powstanie Styczniowe, historia Kresów Wschodnich, historia Garnizonu w Komorowie k/ Ostrowi Mazowieckiej), oraz innych, w zależności od wskazań indywidualnych szkół.
Największym zainteresowaniem cieszy się aktualnie lekcja o rotmistrzu Witoldzie Pileckim prowadzona przez członka rodziny rotmistrza zamieszkałego w Ostrowi Mazowieckiej. Na zakończenie każdej żywej lekcji historii w muzeum jest wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych lub nauka nowej pieśni tematycznie związanej z lekcją. Pełny materiał informacyjny o Muzeum można obejrzeć na stronie www.muzeumkresow.pl oraz na Facebook Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej. Spotkanie z żywą historią jakie ma miejsce w muzeum, dostarcza wiele cennych wrażeń w poznawaniu przeszłości naszych przodków, pomaga w krzewieniu patriotyzmu i odkrywaniu Polskich śladów na rubieżach dawnej Rzeczypospolitej.
Mimo skromnego stanu osobowego (jeden etat) oraz kilku oddanych wolontariuszy Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej jest ważną placówką utrwalania pamięci i pogłębiania wiedzy historycznej oraz stanowi ważny ośrodek poznawczy dla Polaków zamieszkałych na Kresach. W 2016 roku muzeum zostało docenione przez otoczenie zewnętrzne. I tak w Konkursie „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba” Muzeum otrzymało nagrodę za zajęcie III miejsca w kategorii „Najciekawsza wystawa”. Tygodnik „Do Rzeczy” nominował osobę Zbigniewa Banaszka, właściciela Muzeum, do nagrody „Strażnik Pamięci”. Muzeum występowało w cotygodniowych programach „Goniec Kresowy’ w TVP 1 i TV Polonia, udzielam wiele wywiadów do programów radiowych i telewizyjnych oraz do prasy. Muzeum Kresów i Ziemi Ostrowskiej odwiedzili znani ludzie z kraju i zagranicy m.in.: Pani Prezydentowa Karolina Kaczorowska, Leszek Żebrowski, prof. Robert Nowak, ks. Isakowicz- Zaleski, ks. Jarek Wąsowicz, Krzysztof Bosak, Stanisław Michalkiewicz, Angelika Borys, Kornel Morawiecki, dyrektor Muzeum w Nieświeżu, posłowie i senatorowie RP i wiele innych osób.
Leave a Reply